uit ADO 105

De redactie neemt zich voor een voor de lokale adviesraden eventjes te belichten. Kwestie van recht op informatie en zo. Eerste in de rij is de cultuurraad.

Monddood,
weldra morsdood ?

Ach, we lezen het zo graag: De activiteiten rond kunst en cultuur brengen de mensen dichter bij elkaar. Een boontje voor kunst en cultuur (Boontje moest het eens weten…). De toneelkringen en fanfares, koren en instrumentale ensembles, centra (?) en galerijen (?)verdienen de volle steun van de gemeente.” Volgens onze burgervader geeft Oud-Heverlee een grote prioriteit aan kunst en cultuur. We lezen dat beeldende kunst zowat het paradepaardje van onze gemeente is, naast de Gemeentelijke Academie voor Muziek en Woord. En natuurlijk: het VKT dat ons door de meest vooruitstrevende en best gerunde cultuurtempels in binnen- en buitenland beneden wordt. Daar wordt een culturele activiteit ten toon gespreid waar de wereld versteld van staat….

Wij hebben altijd geleerd dat cultuur van de mensen komt, en dat het beleid ofte de administratie daar moet op inspelen… aanvoelen moet wat de noden zijn bij de bevolking en de middelen aanreiken om die noden te ledigen. Over zulk cultureel beleid zullen we maar zwijgen in onze contreien. Maar geen nood, daarom heeft de alwetende wetgever bij decreet voorzien in locale culturele raden! Zo’n raad zou de link moeten zijn tussen wat bij de bevolking (in casu voornamelijk de vele verenigingen die onze gemeente letterlijk rijk is) leeft en die gevoelens aankaarten bij het gemeentebestuur, adviezen verstrekken en de beslissingen mee op poten kunnen zetten. Een forum met andere woorden, waar de mondige verenigingen hun zegje kunnen komen doen. Een gemeente van haar kant beschikt dank zij zulke raad over een orgaan dat met kennis van zake pertinente adviezen kan geven wat betreft cultureel beleid.

Om een lang verhaal kort te maken: we hebben wel een culturele raad, maar hij werkt niet. Niet omdat er niet genoeg cultureel bevlogen verenigingen of individuen zijn in onze gemeente, of omdat de voorzitter en de secretaris en de weinige verenigingen die er nog willen in zetelen geen zin zouden hebben om aan de kar te trekken, neen, hij werkt niet omdat hij niet kan werken, omdat hij via een handig manoeuvre quasi monddood is gemaakt. De cultuurraad zou eigenlijk een overkoepelende raad moeten zijn, maar is dat niet. Verschillende andere raden (jeugd, sport, toerisme, kunst, bibliotheek) werden apart opgericht. De cultuurraad beantwoordt niet aan het decreet, dat is zelfs officieel vastgesteld door de vaste nationale cultuurpactcommissie en aan de gemeente ooit betekend. Maar er is geen lievemoederen aan, er zijn geen sancties voorzien, dus: alles blijft bij het oude. Jochei. De raad wordt door de gemeente slechts gevraagd om adviezen te geven over pietluttigheden… Niet verwonderlijk dus dat de meeste verenigingen het niet zien zitten in een raad te zetelen en er tijd te besteden aan zaken die van begin af aan bijna geen kans op gevolg hebben. De schepen voor cultuur (ja, ja, we hebben er een) zetelt ook in die raad en zou pleitbezorger van de raad moeten zijn bij het gemeentebestuur, maar, u raadt het al…. Normaal moet elke gemeente ook een ‘inter-raden overleg’ houden, maar zo niet in deze democratische gemeente. Dat is hier niet nodig! Dus deed de culturele raad dat maar zelf en, wat dacht u, sportraad en VKT b.v. stuurden hun kat…. Nu ja, we hebben toch het VKT, horen we sommigen al roepen.

Over het VKT kunnen we blijven zeuren. Cultuur is nog wel wat anders dan wat het VKT doet. Oud-Heverlee blinkt trouwens als ‘lege vlek’ uit in de officiële ‘Cultuuratlas’ van de Vlaamse Gemeenschap. Indertijd werd daarvoor aan de gemeente vanuit de administratie input gevraagd (2x + herinnering!). Dacht u dat onze gemeente zich zou verlagen om die informatie aan hogerhand door te spelen? Waar is dat nu weer goed voor?

Nu moet u niet denken dat de raad stil zit. De raad mag ook zelf initiatieven nemen en deed dat ook, info-avonden over allerhande culturele onderwerpen werden georganiseerd, maar voor het weinige dat wel plaatsvond was er een lawine aan voorstellen (een verenigingenbeurs, uitleendienst van AV-materiaal, mappen in de bibliotheken waar de verenigingen hun werking en realisaties kunnen voorstellen… etc.etc.etc.) die niet konden doorgaan!

De cultuurraad vraagt ook meer middelen van onze rijke gemeente voor haar werking. Nu is dat - schrik niet – jaarlijks de fenomenale som van 100.000 frank, te klein om er iets serieus en zinvols mee te doen, dus is er eigenlijk ook nooit gebruik van gemaakt…We hoeven geen tekeningetje te maken bij de sommen die door onze gemeente b.v. aan sport gespendeerd worden… De cultuurraad stelde ook een inventarisatie van de verenigingen samen (waarop ADO zich gedeeltelijk baseerde voor onze website). Dat is in elke gemeente normaal een job voor de gemeenteadministratie zelf….Hoewel, sinds kort is er een goede samenwerking gegroeid met gemeenteambtenaar Hugo Delestinne en met ADO… Elke adviesraad heeft normaal iemand van de gemeente ter beschikking voor administratieve ondersteuning. In Oud-Heverlee is het de omgekeerde wereld. Hier doet de cultuurraad het werk en beperkt de gemeente zich b.v. tot het publiceren van die inventarisatie in het gemeentelijke informatieblad, maar opvolging?….Je zou van minder moedeloos worden. De cultuurraad stelde ook voor aan de gemeente een website aan te maken, maar onze gemeente bleek niet zo informatica-minded. Global village? Village: OK, maar global, da’s wat anders… Als je zo’n website goed aanpakt kost dat bijna niets…zie de ADO-site die ons door menige gemeente beneden wordt…en zie ook de ‘test’website van de cultuurraad: http://welcome.to/oud-heverlee –

En wat vooral spijtig is : dat al die belangeloze inzet (met nadruk op het eerste woord in de samenstelling) en goede wil van wie toch nog bij die culturele raad aan de kar wil trekken, advies per advies op papier zet, helemaal niet geapprecieerd wordt….

De gemeente duldt de culturele raad, niet meer en niet minder. Van een stimuleringsbeleid is er niet de minste sprake. Van het betrekken van die cultuurraad bij het cultuurbeleid nog minder. Een goedbegrepen cultuurbeleid is volgens ons een ideaal instrument om de mens(ch)en dicht(er) bij elkaar te brengen. Cultureel actief zijn is echter meer dan af en toe iets aan de muur hangen of op het water laten drijven. Dat mag er best zijn, daar doen wij bij ADO graag aan mee, maar we hunkeren wel naar wat meer…naar cultuur die aan het denken zet, die sociale veranderingen stimuleert, die ideeën lanceert, initiatieven bundelt etc etc.. en we hunkeren vooral naar een gemeente die daarop inspeelt. Maar, driewerf helaas, onze mooie gemeente is al horende doof voor een bij decreet geregelde culturele raad. Zulke raad blijkt in vele gemeenten het culturele debat te stimuleren, niet zo bij ons, hij krijgt er de kans niet toe.

Moedeloos keerden uw redacteuren huiswaarts, onze oren nog natuitend van zoveel onwil en onbegrip van de gemeente en zoveel goede wil om er wat van te maken van de andere kant. Na een gesprek met de voorzitter en de secretaris van de cultuurraad werd het ons echt te machtig. Ons beider schouders waren gelukkig sterk genoeg om uit te huilen. Medelijden hadden we met de goede intenties van de culturele raad. Verwondering ook dat die mensen dat blijven volhouden! Woedend over hoe ze monddood gemaakt worden. De geschiedenis en de werking (of liever de boycot van die werking) van die raad is zo intriest dat we u het grootste deel van het verhaal nog besparen, we komen toch weer uit op het eeuwige euvel in onze gemeente: divide et impera, gewiekste strategieën om inspraak monddood te maken. Het is zelfs zover gekomen dat die adviesraad zélf vindt dat haar werk tijdverlies is, vermits er met de adviezen en ideeën niks wordt aangevangen, en als er iets mee wordt aangevangen, dan worden ze vooral gerecupereerd. Resultaat: de verenigingen haken af. Lethargie doet zijn intrede in het culturele veld. En lethargie lijdt tot sclerose. Als er één domein is waar het gemeentebestuur en de gemeentelijke administratie wel wat hulp kan gebruiken, dan is het waarschijnlijk wel op cultureel vlak, want daar wordt hier - officieel - niet veel van gebakken, buiten hete lucht. Het is trouwens niet aan de gemeente om zelf allerlei te organiseren. Er zijn in onze 5 dorpen genoeg plaatselijke verenigingen die maar wàt graag die taak op zich nemen, mochten ze zich zowel praktisch, moreel en ook geldelijk gesteund voelen door een overheid die beseft dat de kracht van cultuur vanuit de burger komt, niet vanuit de overheid.

Natuurlijk gebeurt er wel wat op cultureel vlak, niettegenstaande het non-beleid (we schreven bijna patersbeleid, oeps), en dat is maar goed ook, en daar zijn we fier op. Maar we laten een essentiële kans liggen door de cultuurraad te laten wat hij is…. Cultuurbeleid, beste vrienden, speelt zich volgens ons niet alleen af op jaarlijkse prijsuitreikingen en bals, of –godbetert - op vijvers, maar bij u en bij mij om de hoek (althans voor degenen in onze gemeente die nog eens tot op de hoek van hun straat wandelen), op dat basale niveau waar mensen elkaar in de verenigingen (en, ja, ook raden) ontmoeten en ideeën uitwisselen, ideeën om te overleven in ons door VT4, VTM en andere swingpaleizen opgedrongen lege-doos-bestaan. Is het dan te veel gevraagd dat onze verkozenen even hun oor zouden te luisteren leggen? Gewoon een bij decreet opgericht orgaan zijn werk laten doen, toch gemakkelijk? En als het zover is zullen we met zijn allen zingen: het was nie moeilijk, het was…

Stilaan wordt het bijeenroepen van een vergadering van de culturele raad een opdracht waar zelfs gedreven culturo’s als uw redactieleden zouden tegenop zien… Maar, genoeg geklaagd: laat ons eindigen met een waanzinnig positieve noot. Tijdens de laatste gemeenteraad werd geopperd dat aan de cultuurraad misschien raad zou kunnen gevraagd worden om voorstellen te doen in verband met een tentoonstellingslocatie voor de aangekochte (kunst)werken, die nu op een zolderkamertje in het gemeentehuis liggen. Voorwaar een opdracht van jewelste in verband met ons cultureel erfgoed…