Lawaai-overlast nam sterk toe na het spreidingsplan Anciaux

De uren in de tabel zijn theoretisch. Als de wind er anders over beslist, krijgen we ons geluidspakket op andere uren toebedeeld.

De bedoeling van het spreidingsplan is duidelijk: de geluidshinder zo verdelen dat het voor iedereen rond de luchthaven weer leefbaar wordt. In werkelijkheid lijkt het erop dat iedere nieuwe wijziging nieuwe ontevredenen bijmaakt. Ook ons gemeentebestuur eist dat minister van Mobiliteit Bert Anciaux onmiddellijk de vliegroutes aanpast. «Vroeger was hier zelden storend vliegtuiglawaai te horen. Nu is de toestand dramatisch veranderd,» schreven Marianne Thyssen (CD&V) en burgemeester Albert Vandezande (FB)in een gezamenlijke brief aan Bert Anciaux.
Ze vinden het helemaal niet kunnen dat het rustige en groene Oud-Heverlee de dupe is van een federale beslissing. «De deelgemeenten Oud-Heverlee en Sint-Joris-Weert staan bekend als plaatsen van natuur, rust en stilte», weet Thyssen. «We hebben jarenlang zwaar geïnvesteerd om het karakter van die natuurgebieden te behouden. Sint-Joris-Weert ligt tussen het Meerdaalbos en het natuurgebied de Doode Bemde. In Oud-Heverlee hebben we Heverleebos en het recreatiepark Zoet Water. Als je nu ziet hoe laag de vliegtuigen hier overvliegen, dan snap ik niet waarom wij als gemeente voor Vlaanderen zoveel moeite doen. Een nationale luchthaven in Zaventem is nodig, maar een groene gemeente als Oud-Heverlee mag daar de gevolgen niet van dragen.»
Naast Oud-Heverlee krijgt de ombudsdienst van de luchthaven van Zaventem ook dagelijks klachten binnen van inwoners uit Kortenberg, Bierbeek en Bertem. Kortenberg helpt zijn inwoners zelfs om gerechtelijke stappen te ondernemen tegen het spreidingsplan van minister Anciaux.

Opvallend is wel dat de “oude” gehinderden, die van een deel overlast verlost zouden moeten zijn, nog altijd evenveel aan de klaagmuur staan. Het lijkt wel of er geen goede oplossing te bedenken is. En dat hoeft niet te verwonderen, want Zaventem ligt in een dichtbevolkt gebied, en lawaailoze vliegtuigen, die bestaan nog altijd niet. 

Hebben de actiegroepen, waarvan sommige een lichte, andere een radicale ommezwaai willen, gelijk of is lawaai nu eenmaal de prijs die we moeten betalen voor onze economische welvaart?

Ongezond
Als zoals in de Noordrand tussen 3 en 5 uur ’s ochtends om de vijf minuten een vliegtuig over je huis scheert, dan voel je je nooit meer uitgeslapen. Je wordt kregelig en na je werk rijd je weer naar een slapeloze nacht. Studies tonen aan dat in Nossegem, Steenokkerzeel en Zaventem de lawaaihinder geleid heeft tot meer hypertensie en cardiovasculaire aandoeningen. De grootste slachtoffers zijn de kinderen. Die hebben veel slaap nodig en realiseren zich achteraf niet eens dat ze werden gewekt. Er zijn verbanden aangetoond tussen slaaptekort en hyperactiviteit (ADHD). 
Maar is de hinder verdelen over zoveel mogelijk mensen wel beleidsmatig de meest aangewezen oplossing? Vroeger heeft men getracht met hoge schoorstenen en met het verdunnen van gevaarlijke stoffen in zee problemen van blootstelling te lijf te gaan. Men heeft snel gemerkt dat dit een verkeerde strategie is en dat verdunning en uitsmeren alleen maar tot uitstel leidt. Want na enige tijd komen de problemen honderdvoudig terug. Nu al worden in vele gemeenten de geluidsrichtlijnen van de Wereld Gezondheidsorganisatie geregeld overschreden. Toch droomt men er integendeel van het aantal vluchten nog op te drijven van 270.000 naar 450.000 vluchten, en het plafond van 25.000 nachtvluchten af te schaffen.

Niet rond mijn kerktoren
Daedalus, Wakker Tervuren, Zonezes, 25aiR, Actie Oostrand, Sterrebeek 2000, Awacss Wezembeek-Oppem, BUTV (Belgische Unie tegen Vliegtuighinder), Wake Up Tervuren, de actiegroepen tegen de geluidsoverlast van de luchthaven van Zaventem tierden al welig, nu komen er nog de protesten bij van de nieuwe gedupeerden. Die zich ook weer verenigen in actiegroepen zoals de actiegroep die in onze gemeente een petitie startte. Maar het is een feit dat veel van die actiegroepen vooral storm lopen tegen het gedaver boven hun eigen dak, en dat maakt ze kwetsbaar en minder efficiënt.

Terwijl de discussie toch zou moeten gaan over de onverenigbaarheid tussen een volop lawaai producerende 24 uurs luchthaven en het welzijn van 400.000 mensen die in de nabijheid van de luchthaven wonen, wordt er
geprotesteerd en gejongleerd met hier een paar procenten hinder meer en elders een paar procenten minder.
Ook de “actie” van ons gemeentebestuur kunnen we daar bijrekenen. Pleiten voor minder hinder hier, is pleiten voor meer hinder elders.
De politici en luchthavenautoriteiten slagen er nog altijd goed in de actiegroepen tegen elkaar uit te spelen. Zelfs de pers heeft hieraan meegedaan, en geeft aan het probleem nog een communautair tintje, die rijke Walen van deze of gene gemeente, weet je wel. 
Politici maakten er een punt van vliegtuigen te weren in hun eigen kiesdistrict. Het spel wordt politiek gespeeld door vergelijkingen te maken tussen aantallen mensen die in de verschillende regio’s aan vliegtuiggeluid worden blootgesteld. Waarom eens niet onderzoeken hoe die hinder maximaal kan worden beperkt., want dat het zo niet verder kan, overdag niet en ’s nachts zeker niet, dat wordt toch wel duidelijk voor iedereen. 
Nogmaals, het is gauw geschreven, een verdubbeling van het aantal vluchten op Zaventem binnen 6 jaar, maar het is best er nu eens bij stil te staan dat het in onze dorpen dan nooit meer echt stil zal zijn.

Een Europese oplossing voor de nachtvluchten?
Een vrbod op nachtvluchten kan in het buitenland, waarom dan hier niet? Op de luchthavens van frankfurt, Dusseldorf, Hamburg, Orly, Genéve en zurich zijn de nachtvluchten drastisch beperkt. Ondertussen is het platform van een deel van de actiegroepen die strijden tegen de nachtvluchten wel realistisch genoeg om alleen nog te ijveren voor een afbouw van de nachtvluchten op Europees niveau. Ze beseffen ook wel dat bij een Belgisch verbod op nachtvluchten DHL gewoon uit ons land zou wegtrekken. En dat de mensen dan misschien ook niet goed zouden slapen omdat ze geen werk hebben. 
Alleen de Europese Unie kan nachtrust en tewerkstelling door koerierbedrijven met elkaar verzoenen. Als de EU voor heel haar grondgebied zou beslissen dat er tussen pakweg 24u en 6u niet meer mag worden opgestegen, dan ligt dat heel anders. Als ze dat doet, zal DHL zich daar absoluut zeker aan aanpassen. De EU heeft zo’n economisch gewicht dat zelfs de grootste multinationale onderneming haar niet links kan laten liggen. 
De Europese Unie heeft uitvoerende en wetgevende bevoegdheid. Als de EU wil tonen dat ze zich niet alleen bezig houdt met concurrentie en euro’s, maar evenveel waarde hecht aan de kwaliteit van het leven, aan sociale en ecologische aspecten, dan zijn de nachtvluchten alvast een prima dossier om dat te laten blijken. De EU laat op internationale conferenties graag uitschijnen dat zij gelooft in het belang van normen en regels in de economie. Wel, inzake geluidsoverlast zijn er normen van de Wereldgezondheidsorganisatie en de EU heeft het vermogen die af te dwingen.
In een debat in Knack (5 mei 2004) pleit Bart Staes (Groen!) voor een snelle beslissing, de SP.A pleit voor haalbaarheidsstudies, maar…Marianne Thyssen (CD&V) kant zich tegen zo’n Europees verbod. “Er zijn in Europa ook luchthavens waar nachtvluchten geen onoverkomelijke hinder veroorzaken”. Het lijkt wel alsof eerst iedereen hinder moet ondervinden voor er iets kan gebeuren.

Ook overdag naar minder hinder?
We moeten goed voor ogen houden dat indien er niets gebeurt, het vliegverkeer in de komende jaren nog zal verdubbelen. Isolatie van woningen, verleggen van routes, het zijn allemaal pleisters op een houten been. Vervuiling moet aan de bron worden aangepakt. En dus moeten we eerder naar een vermindering dan naar een vermeerdering van het luchtverkeer streven. 
Ook dat is uiteindelijk een Europese kwestie: hoelang gaan de overheden het luchtvervoer nog blijven subsidiëren? Waarom wordt benzine zoveel meer belast dan kerosine? Luchtverkeer is de meest milieubelastende vervoerswijze maar die kosten worden niet doorgerekend, waardoor het luchtvervoer alleen maar in de hand wordt gewerkt.

Nochtans zijn er legio mogelijkheden om het vliegverkeer fors terug te dringen. Voorbeelden? Een verbod op vluchten van minder dan 500 km, de werkelijke milieulast doorrekenen, de koerierdiensten ’s nachts laten gebruik- maken van de TGV lijnen…

Absurd? Onhaalbaar? Voor de ene wel, voor de andere niet. Steekhoudende argumenten pro-nachtvluchten zijn alvast moeilijk te vinden. 
Ongebreideld luchtverkeer heeft natuurlijk zijn charmes. Je kan nu eenmaal voor een prikje naar Palma bv. maar de vraag is of dat opweegt tegen de gezondheid en de leefbaarheid van steeds grotere regio’s rond luchthavens.
Misschien mogen we niet hopen dat iedere politicus genoeg gezond verstand heeft om de problemen aan te pakken voor ze zich stellen, maar wel voor ze exploderen. Maar ongetwijfeld heeft u zich deze bedenking ook gemaakt in het stemhokje vorige week. 

Meer geluidsnieuws, internetlinks, de adressen waar u petities kan tekenen enz. hebben we toegevoegd aan het einde van dit artikel op onze website. 
Geeft u ons ook uw mening?

Concentratie, spreiding, concentratie…

Links en info

Internetlinks

	ombudsdienst van de luchthaven.		www.airportmediation.be/nl/index.html
	Actie Noordrand		www.actienoordrand.be
>	Arachi		www.ibelgique.ifrance.com/ARACharleroi
>	AWACSS		www.chez.com/awacss
>	BIAC		www.biac.be
>	Belgocontrol		www.belgocontrol.be
>	Bond Beter Leefmilieu		www.bondbeterleefmilieu.be
	Bruxelles Air Libre Brussel		www.bruairlibre.be
>	Directoraat Generaal Luchtvaart		www.mobilit.fgov.be
>	BIM		www.ibgebim.be
>	Inter Environnement Bruxelles		www.ieb.be
>	Milieuraad Steenokkerzeel		www.mar-steenokkerzeel.port5.com
>	Net Sky		www.net-sky.be
>	SN Brussels Airlines DAT		www.brussels-airlines.com
>	Wake Up Kraainem		www.wakeupkraainem.be
	Kotenberg: decibel 25 L		http://www.decibel25l.be/
	petitie voor Europees verbod op nachtvluchten		http://www.geennachtvluchten.be/nl/
	Zone Zes		www.zonezes.be

Reacties