zaterdag zaagdag


	uit ADO 129		Zaterdag....zaagdag

			Als je op een zaterdag onze bossen intrekt, dan word je sowieso geconfronteerd met de hobby van tientallen nijvere dorpsgenoten. Her en der wordt driftig gekettingzaagd en gekliefhamerd. Hier wordt duidelijk gedemonstreerd dat, zoals de volksmond zegt, je je aan hout verschillende keren kan verwarmen. Al koukleumend voorbijslenterend, voelde je misschien al meer dan eens de goesting opwellen om een sympathiek ogend boompje uit te kiezen en tot je wintervoorraad brandhout te promoveren. Maar mag dat zomaar? Neen, natuurlijk niet. Hoe de houtkap in onze bossen georganiseerd is, dat willen we in dit artikeltje uit de doeken doen.

			Net te laat Als je van plan was dit jaar nog toe te treden tot het hakbijlcomité, dan ben je net te laat. De hoogdag van de houthakkers, de “openbare houtverkoop, dienstjaar 2005” is net achter de rug. Want zoals elk jaar organiseerde “Bos en Groen” ook dit jaar een openbare veiling. Daar wordt dan op één dag al het hout verkocht dat dat jaar te kappen valt in Heverleebos, Meerdaalwoud, Egenhovenbos en verschillende kleinere bossen tot “Rotselaar Plas” toe. Deze veiling had plaats op donderdag 21 oktober in café de Zoete Bron aan het Zoet Water. De te kappen bomen zijn opgedeeld in verschillende loten. Sommige loten bevatten vooral dikke bomen, soms meer dan 3 meter omtrek. Die bomen leveren hout dat geschikt is als zaaghout, fineerhout en industriehout. Andere loten, 78 dit jaar, bestaan vooral uit jonge bomen, en dat hout is enkel geschikt als brandhout. In een dik boek, dat je op voorhand gratis kan verkrijgen op de houtvesterij, zijn de loten nauwkeurig beschreven. Van elk lot wordt in een tabel opgesomd hoeveel exemplaren er per boomsoort en per stamomtrek staan. Bovendien wordt per boomsoort nog de te verwachten m3 houtopbrengst opgegeven. Echt waardevolle bomen krijgen een eigen volgnummer en worden tot op de cm nagemeten. Er worden ook plaatsbezoeken georganiseerd. De te vellen bomen zijn dan ondertussen al “gehamerd”. Met een speciaal gereedschap wordt een stukje stam ontschorst en met een ferme klop van de achterkant van die “koninklijke hamer” wordt een afdruk van een Belgische Leeuw in de stam geklopt. Alleen die gehamerde bomen mogen gekapt worden. Een plaatsbezoek kan nuttig zijn, want het uitslepen van het hout uit het bos is niet op elke plaats even eenvoudig. De veilingdag Op de veilingdag worden de loten dan te koop aangeboden. In de voormiddag worden de loten zaaghout verkocht aan de professionele houthakkers, in de namiddag de brandhoutloten. Merkwaardig is dat de verkoop in de voormiddag per opbod gebeurt, en in de namiddag per afslag. Per afslag wil zeggen dat men steeds een lager bedrag noemt, tot iemand de hand opsteekt en het lot toegewezen krijgt. Bij opbod begint men laag en kan men steeds hoger blijven verder bieden. Voor de liefhebbers: ondanks de hogere olieprijzen blijven de brandhoutprijzen redelijk stabiel. Voorwaarden Goed, je bent zopas eigenaar geworden van een portie brandhout op stam. Kan ik er aan beginnen? Toch beter eerst eens duchtig de voorwaarden doornemen. Vooreerst zijn er verschillende termijnen voorzien waarop het kappen en het transport moet beëindigd zijn. Voor kleine loten brandhout b.v. moet de klus op 31 maart geklaard zijn. Alle takken met een diameter van groter dan 8 cm moeten geruimd worden. En zo zijn er nog tal van voorwaarden. Zo mag je geen schade aanrichten aan de wegen en aan de bomen die moeten blijven staan, dus desnoods boomkluiten terugduwen, aanaarden en de wildbescherming weer in orde brengen. Verder moeten bij je werkzaamheden uw persoonlijke beschermingsmiddelen in orde zijn, en moet je zelfs een EHBO-kit bij je hebben.

	Enkele cijfers.		Enkele cijfers. In Vlaanderen wordt er zo’n 80.000 m3 hout gekapt per jaar. Daarvan is ongeveer 10.000 m3 uit Meerdaalwoud en Heverleebos. Uitschieters waren 1998 met 18.000 m3 en 2001met 2.000 m3. Dat lage cijfer voor 2001 heeft te maken met het opstarten van de bosreservaten en de Franse stormrijke winter, die voor een groot overaanbod aan hout zorgde. In Meerdaal bestaat het aanbod voor 18% uit eik, 33% beuk, 6% Amerikaanse eik, 21% grove den, alle andere soorten loofhout samen 7% en alle andere soorten naaldhout 15%. Heverleebos levert bijna de helft naaldhout en slechts 4% eik. Het totaal volume hout in “onze” bossen wordt geschat op 270.000 m3, dat is exclusief de gedeelten die bosreservaat zijn. Er is een bosbeheersplan dat tot 2023 loopt. Tot dan kan er 245.000 m3 hout gekapt worden. Dat beheersplan legt ook voor elke houtsoort vast hoeveel er mag van gekapt worden. Van sommige soorten zal men meer kappen dan ze jaarlijks aangroeien, zoals de Amerikaanse eik bv, die zich altijd agressief verjongt. Ook het uitheems naaldhout zoals de fijnspar, de Douglas en de Lork zal men wegens de geringe ecologische waarde 25% meer gaan kappen dan de jaarlijkse aangroei. In het zuidelijk deel van het Meerdaalwoud wil men de “verbeuking” tegengaan. De dreigende monocultuur beuken is geen goede zaak. Het aandeel beuk wil men dus 25% verminderen Van allerlei soorten inheems loofhout wil men dan weer méér, en die soorten zullen dus minder gekapt worden.

	FSC		FSC We zegden het al. Er is een deugdelijke langetermijnvisie op onze bossen. Zij worden ecologisch beheerd. Er is een internationale organisatie FSC (Forest Stewardship Council) die toeziet op het duurzaam beheer van bossen en daarvoor een keurmerk aflevert. Misschien heb je het logo al gezien op het hout in de houthandel. In België is het alleen hout uit Heverleebos, Meerdaalwoud en het Zoniënwoud dat het FSC- keurmerk mag dragen. Misschien iets om rekening mee te houden bij een volgende aankoop?