 |
|
|
Wonen en werken in Winkelveld
|
|
|
 het terrein waarop de sociale woningen zouden gebouwd worden |
Het Winkelveld in Oud-Heverlee is een nu nog dun bevolkte kleine wijk, gelegen tussen de Waversebaan in Oud-Heverlee en Heverleebos: zowat van achter de vrije school van Oud-Heverlee tot de bosrand richting Heverlee. Op het gewestplan is dit een woonuitbreidingsgebied met allerlei bouwgronden die nog niet ontsloten zijn met nieuwe wegen. In 1987 werd een BPA, een Bijzonder Plan van Aanleg goedgekeurd dat tot nu toe geldig is. Dat BPA wijkt heel sterk af van de huidige feitelijke situatie in de wijk. Het voorziet in de inplanting van woonerven, maakt links en rechts van de Boslaan de aanleg van nieuwe straten mogelijk. Vele percelen die nu nog groen en onbebouwd zijn kunnen in het huidig BPA worden aangesneden voor nieuwe verkavelingen en stratentracés. Voorlopig gebeurt dit niet: de gemeente wacht op initiatieven van privé-eigenaars. Door de gemeente werd het initiatief genomen om het huidig BPA in herziening te stellen. Dat vooral met het oog op de realisatie van sociale woningen op een stuk grond van nagenoeg 1 hectare, eigendom van de gemeente langsheen de Fazantenlaan. Het huidig BPA laat op dat terrein slechts 8 woningen toe, op kavels van zowat 12 are. Met het nieuwe BPA wil men het mogelijk maken om 15 woningen op dit perceel te realiseren. In 1996 maakte het gemeentebesluit om het BPA te herzien er nog melding van dat ze voordien beschikte over een geldige bouwvergunning om op de gronden 16 woningen in halfopen verband te realiseren. Die vergunning was echter vervallen. Een nieuwe vergunning voor 16 woningen kon alleen nog met een BPA wijziging. Het is niet de enige gemiste kans in dit dossier. Merkwaardig is ook nog dat tot de herziening van het BPA werd beslist door Fusiebelangen en SP, met tegenstem van de toenmalige oppositie van CD&V, Agalev en Volksunie. CD&V en Fusiebelangen duwen nu de herziening door. |
|
|
 Omstreden woonverdichting |
Omstreden woonverdichting Die woonverdichting, met een norm van 11,5 woningen per hectare, in het nieuwe plan ligt heel gevoelig voor de huidige bewoners van de wijk. Ze zien in de plannen hoe hun huidige wijk, met veel groen en verspreide bewoning, uiteindelijk kan worden “dichtgebouwd” tot 11,5 woningen per hectare. Die norm van 12 à 15 woningen per hectare is echter ook de norm die door de administratie Stedenbouw systematisch wordt gehanteerd voor verkavelingen in dit soort gebieden. Er is immers in Vlaanderen een sinds jaren toenemende vraag naar nieuwe bouwkavels. Wie wil voorkomen dat daarvoor nieuwe groenzones, boszones of natuurgebieden worden aangesneden, moet de resterende woonuitbreidingsgebieden maximaal benutten. Daarom worden verkavelingen met 1 woning op grote kavels van 10-15 are afgeremd en een norm van 15 woningen per hectare gehanteerd. Het nieuwe plan voert deze norm ook door voor het Winkelveld, zij het tot 11,5 woningen per hectare. Voor bijna het volledige gebied wordt halfopen bebouwing toegestaan. Aan de stratentracés in het huidig BPA (die meestal nog niet zijn gerealiseerd) wordt weinig gewijzigd, behalve voor een perceel van 2 hectare, deels de vroegere eigendom van de kerkfabriek van Oud-Heverlee. De tracés worden in regel versmald, en er worden handelsactiviteiten toegelaten langsheen de Waversebaan. |
|
|
| Bezwaren van buurtbewoners |
Bezwaren van buurtbewoners Tegen dat plan bestaat groot verzet in de wijk. Er werden 76 bezwaarschriften ingediend bij de gemeente, waarvan een 40tal identieke bezwaren. Kernpunt van het bezwaar is de verdichting van de bebouwing in de wijk, bezwaren rond stratentracés, onteigeningsplannen, en de te verwachten verkeersproblemen: de wijk heeft immers slechts twee “uitgangen”: het onveilige kruispunt van de Boslaan met de Waversebaan en de Winkelweg. In de bezwaarschriften wordt betwist dat de norm van 11,5 woningen per hectare ook voor dit soort gebied bedoeld is. En informeel wordt gewezen op de grondspeculatie en voordelen voor een reeks van eigenaars van percelen: daarin ziet men vooral de resultaten van het Fusiebelangen-dienstbetoon. Toch was er op de gemeentelijke commissie voor ruimtelijke ordening, de officiële adviesraad, een vrij grote consensus om het nieuwe plan door te zetten. Ook de commissie van de gemeenteraad deelde dat standpunt. |
|
|
| Waarheid en legende |
Waarheid en legende Informeel circuleren er een reeks van legendes over de plannen. Het strafste verhaal wil dat het de gemeente niet te doen is om meer sociale woningen. Er was immers vroeger een stuk grond van de kerkfabriek bestemd voor sociale woningen, 2 hectare. Dat werd, zo wordt gefluisterd, recent voor een appel en een ei verkocht aan een advocaat uit Holsbeek, die al werd opgemerkt in een restaurant samen met de burgemeester. Diens gronden wordt nu gewoon bouwgrond: moet miljoenenwinst zijn. Had de gemeente die grond gekocht, dan kon ze daar haar sociale woningen inplanten. En hoefde er geen nieuw BPA. We trokken het straffe verhaal na. De grond waar het om gaat, nagenoeg 2 hectare, is inderdaad in handen van een advocaat uit Holsbeek, Carl Van Gansewinkel. Een eerste deel verwierf hij naar verluidt bij een openbare verkoop van gronden door de Zusters Paridaens. In het huidig BPA bestaat het terrein deels uit een woonerf met 10 bouwplaatsen (“koeren en hovingen” in juridische termen) geflankeerd door twee percelen voor “sport, spel en recreatie”. Het ging dus niet om “grond voor sociale woningen”, al waren de bouwvoorschriften er identiek als op het gemeentelijk stuk grond voor sociale woningen aan de Fazantenlaan. De kerkfabriek heeft inderdaad midden de jaren 1990 nagenoeg 1 hectare van die grond verkocht aan betrokkene. Dat gebeurde naar aanleiding van de plannen van de gemeente in 1994 om er riolering- en wegeniswerken door te voeren, waarvoor alle eigenaars van de Boslaan en Vaalbeekstraat werden aangeschreven. Voor de kerkfabriek die toen al op zoek was naar middelen om de restauratie van de kerk te betalen, betekende dit een mogelijke uitgave van 50 000 euro, en een lange administratieve lijdensweg om met alle aanpalende eigenaars akkoorden te sluiten. De administratieve voogdij van bisdom, gemeente en provincie maakten het de kerkfabriek niet gemakkelijk. Dus werd gezocht naar een verkoop van de gronden. De gemeente bleek niet geïnteresseerd. Er werd een schatter aangesteld, die de waarde van de grond raamde op 3,5 miljoen BEF. De grond werd verkocht aan 3,6 miljoen BEF. Over het geheel liep een voorafgaand onderzoek de commodo et incommodo met aanplakking aan de gemeenteborden. De bestemming van de grond wordt nu veranderd: de twee grote stukken voor sport en recreatie worden in grote mate omgevormd tot bouwgrond en stratentracés zodat de waarde van dit perceel fors toeneemt. Die wijziging was er niet in het aanvankelijke plan, meent Joris Vanderveeren, en is er nu aan toegevoegd. Door wie ? Achteraf bekeken een inschattingsfout van het toenmalige Fusiebelangen-SP gemeentebestuur om die grond uit handen van de gemeenschap te laten gaan. Maar in de huidige situatie was dit voor de gemeentelijke adviescommissie ruimtelijke ordening een onvoldoende argument om de globale optie tot woonverdichting op te geven. De bewoners zien met lede ogen hoe in dit deel ook een buffer tussen woongebied en Heverleebos verdwijnt. Nochtans bevatte het gemeenteraadsbesluit van 1996 om het BPA in herziening te stellen nog de motivering om iets te realiseren voor sport, spel en recreatie in dit gebied. Andere smeuïge verhalen wijzen alweer op dienstbetoon van Fusiebelangen. Eddy Vandezande, zoon van de burgemeester, ziet hoe zijn kavel in het nieuwe plan door een stratentracé ontsloten wordt. Daarvoor werd op het plan een nieuw stratentracé getekend dwars door de achtertuin van zijn buren. Tuingrond wordt bouwgrond. Klopt, maar dat geldt evengoed voor een tiental andere eigenaars van gronden in dit gebied. Maar pech voor Eddy: zijn straat kan er niet komen zonder akkoord van die buren: een vergund tuinhuis in een geldige verkaveling staat in de weg. Ter hoogte van het huis van Frans Rentmeesters, gewezen schepen voor Fusiebelangen, wordt het wegtracé versmald. Voor hem geen onteigening daarvoor, wel bij de buren. Klopt. Maar iedereen vindt het onzin om het verkeer van de wijk af te leiden langs de Vaalbeekstraat, vlak naast de school. En bijgevolg is het onzinnig om ter hoogte van dit hoekhuis een breed tracé aan te houden als het doorgaand verkeer er toch zal worden belet. Handelsactiviteiten langsheen de Waversebaan zullen worden toegelaten. Een late tegemoetkoming aan koffie Rom die ooit een bouwwerf begon langsheen de Waversebaan, beweren kwatongen. En waarvan de werken werden stilgelegd na een procedure van een buurman bij de Raad van State. Alweer dienstbetoon? De gemeentelijke commissie van ruimtelijke ordening was van oordeel dat het weinig zin heeft om mordicus handelsactiviteiten langs die kant van de Waversebaan te verbieden, terwijl het aan de overkant van diezelfde baan wel mag. |
|
|
|
Winnaars en verliezers? Duidelijk is dat er met deze plannen een hele reeks winnaars en verliezers zijn. Verlies voor de individuele eigenaars in de wijk die met lede ogen zien hoe hun wijk kan worden volgebouwd. Dat dit ook met het huidige BPA mogelijk is (behalve voor wat betreft de omstreden 2 hectare van de kerkfabriek, de sociale woningen en de “Eddy Vandezande straat”) wordt daarbij vaak over het hoofd gezien. De meeste bezwaarschriften vragen uitdrukkelijk het behoud van het bestaande BPA. Verlies op termijn ook voor de natuur: een reeks gronden die er nu groen en onbebouwd bijliggen worden op termijn volgebouwd. Daarbij ook een deel gronden die in het originele BPA niet voor bebouwing bedoeld waren. Bij de winners heb je ongetwijfeld Carl Van Gansewinkel, de eigenaar van de twee hectare, die goede zaken doet met de bestemmingswijziging van zijn perceel. Met hem ook een reeks van privé-eigenaars voor wie het mogelijk wordt om hun kavels om te zetten in bouwgrond. Maar hopelijk behoren op termijn ook een reeks minder begoede gezinnen tot de “winners”: als de sociale woningen er komen, en er tenminste ook een deel wordt voorzien als huurwoning voor meer bescheiden inkomens. Want ook een “kleine kavel” kopen in deze wijk is niet weggelegd voor lage inkomens. Het hele verhaal is er ook een van vele gemiste kansen: de gemeente heeft ooit een geldige bouwvergunning gehad voor 16 sociale woningen op haar terreinen, maar daar niet tijdig iets mee gedaan. Door die blunder van het toenmalige SP-Fusiebelangen bestuur moest het BPA worden herzien. De herziening van het BPA werd mee gemotiveerd om wat te doen met de gronden van de kerkfabriek die men als gemeente zou aankopen. Men heeft ze echter aan een privé-eigenaar gelaten, en ze worden nu omgezet in bouwgrond.. Het dossier gaat nu verder zijn weg: de gemeenteraad wees in december alle bezwaren van de inwoners af. Het is nu wachten op de goedkeuring, maar misschien ook op procedures bij de Raad van State. Het verschil tussen de oorspronkelijke motivatie van de BPA- herziening en het huidige voorstel is dankbaar speelgoed voor advocaten. Wordt vervolgd. |
|
|