Uit ADO 139

De reacties van
de lijsttrekkers en kartelpartners

We belden enkele dagen na de verkiezingen de verschillende lijsttrekkers om een reactie. Dit tekenden we op en lieten we nalezen:

Burgemeester Albert Vandezande, Fusiebelangen

Uiteraard zijn we heel blij met dit resultaat: we zijn vooruit gegaan, en zijn de grootste partij gebleven met 36,25% van de stemmen. We werden door de kiezer beloond voor ons goed bestuur. Dat is een uitzonderlijk goed resultaat omdat we met de lokale groep van Fusiebelangen toch ook moesten optornen tegen de CD&V die met Marianne Thysen een nationaal zwaargewicht en europarlementslid kon inzetten.

Albert Vandezande wijst ook op zijn merkwaardig goede persoonlijke score: hij haalde 1303 voorkeurstemmen, na 30 jaar burgemeester toch nog een groei met 180 stemmen tegenover de 1123 stemmen van vorige keer. Ook de twee schepenen, Ellen Vanvlasselaer en Alexander Binon haalden een betere persoonlijke score dan in 2000. En ook andere kandidaten van Fusiebelangen haalden een sterke uitslag.

De onderhandelingen met de CD&V liepen erg vlot, even voor 20u was het akkoord al getekend. Zo kwam het dat er al op de verkiezingsavond zelf om 20.30u opnames waren voor de televisiecamera’s van het ROB-nieuws over het verkiezingsresultaat en het akkoord met de CD&V.

Vandezande wijst er ook op dat het akkoord met CD&V voor zes jaar is gesloten, en dat hij echt niet van zin is om voortijdig op te stappen: hij gaat voor een termijn van zes jaar burgemeester. Er is geen sprake van een akkoord om halverwege te stoppen zoals op Radio 2 was gesignaleerd. Het klopt dat er een afspraak is dat, mocht hij evenwel zijn mandaat om gezondheidsredenen moeten neerleggen, het mandaat van burgemeester naar de CD&V gaat. Maar dan gaat ook het OCMW-voorzitterschap én een schepenmandaat naar Fusiebelangen. Maar dit is allemaal niet aan de orde, de officiële voordracht als burgemeester is al ondertekend en ingediend bij de gouverneur.

De verdeling van de schepenportefeuilles tussen CD&V en Fusiebelangen blijft in principe stabiel. Hijzelf behoudt Openbare Werken, Ellen Vanvlasselaer behoudt Cultuur, Alexander Binon op Begroting en Personeel. Het aparte mandaat van VKT- voorzitter, voorheen een Fusiebelangen-mandaat bezoldigd als schepen, wordt afgeschaft. Dit wordt geïntegreerd in het cultuurbeleid en dus toegevoegd aan de schepen van Cultuur.

Joris Vanderveeren, Sp.a

Veel commentaar valt er niet te geven bij zo’n uitslag, zegt Joris Vanderveeren. Wij hadden weet van een voorakkoord tussen FB en CD&V, dus die nieuwe coalitie Fusiebelangen-CD&V/N-VA was onafwendbaar. Vandezande blijft gewoon burgemeester, een deel van de voorafgaandelijke afspraak.

Het is spijtig dat de kans gemist is om met Groen! een rood-groen kartel te vormen, dat had een duidelijk alternatief kunnen zijn. We hopen met de sp.a in de volgende periode op een stevige samenwerking tussen rood en groen.

In elk geval moet vastgesteld worden dat de “stem” van de jongeren verloren is, omdat er geen jongere beneden de 29 jaar verkozen is. Joris vindt het vooral spijtig dat Jesse Stroobants net niet verkozen is. Graag zou hij hebben dat dit alsnog zou kunnen. Voorlopig heeft Joris 14 dagen bedenktijd gevraagd om alles wat te laten bezinken en conclusies te trekken voor de toekomst.

Zelf ziet hij een aantal redenen voor het verlies van 69 stemmen. Vanuit de oppositie vond hij het moeilijk om geloofwaardige kritiek te hebben op de meerderheid, omdat die heel veel uitvoerde wat hij destijds zelf als schepen in de vorige coalitie mee had voorbereid. Je kan nu eenmaal moeilijk afbreken wat je zelf hebt uitgewerkt of op de rails hebt gezet. Ook is er te weinig tussentijdse communicatie geweest met de kiezers. Niet onbelangrijk is de vaststelling dat sp.a stemmen verloren heeft omdat Fusiebelangen door sommigen actief verkocht is geworden als een lijst van liberalen en socialisten.

Bij een eerste analyse van het verkiezingsresultaat kunnen nog enkele andere conclusies getrokken worden. Fusiebelangen gaat óók vooruit omdat ze wellicht een groot deel van de Vlaams Belang-stemmers aangetrokken hebben. CD&V/N-VA gaat vooruit omwille van verschillende redenen. Een aantal kiezers (ook van links - Groen! en sp.a) hebben strategisch op Marianne Thyssen gestemd als een stem tegen Vandezande, als een stem voor een nieuwe burgemeester. Ook hebben de twee N-VA-kandidaten voor CD&V blijkbaar een groot deel van de stemmen binnengehaald die vroeger naar de Volksunie gingen. De meerderheid gaat dus niet vooruit omwille van het door hen genoemde “goed bestuur”.

Marianne Thyssen en Cecile Segers, CD&V

Marianne Thyssen is uiteraard heel blij met dit uitstekende resultaat voor CD&V/N-VA: in één klap nagenoeg 10% vooruitgaan en twee zetels erbij, dat is een uitstekende score. Spijtig natuurlijk dat Fusiebelangen nipt 2% stemmen meer haalt: net 152 stemmen te weinig om met CD&V/N-VA ook de grootste partij te zijn.

De coalitie met Fusiebelangen voortzetten was een keuze die volledig gebaseerd is op de verkiezingsuitslag. Andere mogelijke formules waren ofwel een tripartite (CD&V/N-VA (8), Groen! (3) en sp.a (2)), ofwel een krappe meerderheid met Groen! (8+3 = 11 op 21 zetels). Van beide formules hebben wij vooraf gezegd dat ze niet onze voorkeur zouden wegdragen. Met twee is het immers gemakkelijker een gemeente te besturen dan met drie. Met amper een halfje op overschot is in vele gemeenten al bewezen dat dit bijzonder riskant is. Bovendien gingen de twee oppositiepartijen elk een zetel achteruit, terwijl zowel CD&V/N-VA als FB vooruitgegaan zijn. Het voortzetten van de bestaande coalitie volgt de duidelijk uitgedrukte wil van de kiezer en is de meest democratische keuze.

Als we opwerpen dat in gemeenten zoals Tremelo met een vergelijkbare verhouding tussen coalitiepartners er akkoorden werden gesloten om het burgemeesterschap te verdelen (drie jaar voor de ene, drie jaar voor de andere partner), wijst Marianne Thyssen erop dat het akkoord in Oud-Heverlee ook goed en evenwichtig is. CD&V/N-VA heeft drie van de vijf schepenen, plus de OCMW-voorzitter die stemgerechtigd lid van het college wordt. D.w.z. 4 van de 7 uitvoerende mandaten. CD&V hecht groot belang aan het OCMW-voorzitterschap, zeker nu het seniorenproject aan de Kouter vorm moet krijgen. Bovendien is afgesproken dat, mocht burgemeester Vandezande in de loop van de bestuursperiode (2007-2012) afstand van zijn burgemeesterssjerp doen, Marianne Thyssen hem als burgemeester opvolgt.

Ook in het stelsel van rechtstreekse verkiezing van de burgemeester dat op tafel lag, maar er voor Vlaanderen en Brussel uiteindelijk niet kwam, zou het overigens zo geweest zijn dat Albert Vandezande burge­meester was ge­worden. Het man­daat gaat dan immers naar de grootste partij en binnen de grootste partij naar wie het meeste voorkeurstemmen heeft. En dat was, zij het met slechts 152 stemmen verschil, Albert Vandezande. Bovendien was het ook voor iedereen duidelijk dat Fusiebelangen dáár het grootste belang aan hechtte. Hoe dan ook is dit een evenwichtig akkoord. Thyssen blijft erbij dat het bestuursakkoord een zeer goede vertaling is van de duidelijke stem van de kiezers voor een stabiel bestuur met twee sterke fracties.

De onderhandelingen liepen inderdaad heel vlot en werden snel afgerond. Van CD&V-zijde waren die onderhandelingen dan ook grondig voorbereid en intern doorgesproken na een grondige vergelijking van programmapunten. De CD&V-onderhandelaars (eerste schepen Marianne Thyssen, voorzitster Cecile Segers en fractieleider Bart Clerckx) hielden daarbij contact met de twee CD&V-schepenen. Na het afsluiten en ondertekenen van het akkoord werden alle CD&V-kandidaten samengeroepen om als eerste met hen het resultaat te bespreken. De inhoud van het akkoord blijft vertrouwelijk: op basis daarvan zal een beleidsverklaring worden opgesteld tussen de partners voor de komende zes jaar. De officiële voordracht van Albert Vandezande als burgemeester werd inderdaad meteen ondertekend: die formulieren had Vandezande meteen bij zich. Voor de voordracht van schepenen kan dat nog niet, omdat er over de namen nog moet worden overlegd.

Over het invullen van de namen van schepen en OCMW-voorzitter binnen CD&V/N-VA kan men nog niets zeggen. De interne verdeling van de mandaten is nog in bespreking.

Bert Vanhamel, N-VA

Bert Vanhamel is blij met het resultaat van het CD&V/N-VA-kartel, maar betreurt toch de sterke polarisatie in de campagne tussen de twee hoofdfiguren. Met dit verkiezingsresultaat is de keuze voor een coalitie met Fusiebelangen de meest logische keuze. In het geval van een coalitie met Groen! zou er slechts één zetel overschot zijn. Dat is te riskant.

Uiteraard hadden sommigen in het CD&V/N-VA-kartel op zondagavond wat twijfels en reserves bij het afgesloten coalitie-akkoord met Fusiebelangen. Maar ja, had sp.a of Groen! 4 zetels gehaald, dan was er wat anders mogelijk geweest. Nu niet. ‘Vox populi, vox Dei’ zegt men in het Latijn: de kiezer heeft altijd gelijk. Hoe dan ook zullen in het nieuwe beleid de aandachtspunten van N-VA terug te vinden zijn: wat in onze folder als N-VA-prioriteiten stond vermeld, vinden we terug in het gemeenschappelijke programma.

Bert Vanhamel wijst er op dat de CD&V-winst er ook duidelijk dankzij de aanbreng van de N-VA-kandidaten kwam: samen zijn ze goed voor 467 stemmen. Uiteraard had hij liever gezien dat ook Maggy Steeno tot gemeenteraadslid was verkozen. Maar de kiezer besliste anders.

De mandatenverdeling van schepenen, OCMW-voorzitter en OCMW-raad is binnen het kartel van CD&V en N-VA doorgesproken. Maggy Steeno kan ook bogen op nogal wat ervaring in OCMW-materies.

Rita Decock en
Paul Pues, Groen!

Bij Groen! is men uiteraard niet helemaal tevreden met het behaalde resultaat. Men had vooraf gehoopt om de 4de zetel te kunnen behouden, die was vorige keer vrij nipt.

De resultaten vielen tegen, maar toch vindt Groen! de term “afstraffing” rijkelijk overdreven. Groen! verloor slechts 27 stemmen, nauwelijks 1,15% verlies. Met 16,1% van de stemmen haalt Groen! hier op twee gemeenten na (Huldenberg en Zwijndrecht) de hoogste score van alle Vlaamse gemeenten. Een resultaat dat mag gezien worden.

Het verlies wijt men aan de sterke polarisatie tussen Thyssen en Vandezande. Net als in 2000 hebben een aantal kiezers strategisch willen stemmen op Thyssen om een eind te maken aan 30 jaar burgemeesterschap van Vandezande. Net als in 2000 hebben die “strategische kiezers” kunnen ondervinden dat CD&V al snel koos voor het voortzetten van de coalitie met Vandezande als burgemeester.

Een andere oorzaak is allicht ook hoe de Groen!-oppositie werd ervaren en afgeschilderd in de media. Groen! had gekozen voor een constructieve oppositie, wou ook goede dingen zeggen over de meerderheid, niet per se tegen zijn alleen maar omdat het van CD&V en Fusiebelangen kwam, en stemde daarom soms samen met de meerderheid. Die constructieve oppositie werd niet beloond: goede Groen!-voorstellen werden door de meerderheid niet beoordeeld op hun merites maar tegengewerkt. Die houding van constructieve oppositie kwam moeilijk over bij de media, waarbij ook Achter d’oechelen het vaak had over een zwakke oppositie. Groen! heeft de indruk dat zij daarover harder werden aangepakt in Achter d’oechelen dan de sp.a-oppositie die al helemaal niet uit de verf kwam. Eenmaal het beeld gezet van een zwakke oppositie, was dat moeilijk te corrigeren.

Groen! had de vrijdag voor de verkiezingen inderdaad nog contact met een CD&V-delegatie. Toen ook al maakte CD&V duidelijk dat ze mikten op een grote coalitie en een paar zetels overschot onvoldoende werd geacht voor een stabiele meerderheid. Een paar afvalligen, niet noodzakelijk binnen Groen!, zouden al volstaan om een hele meerderheid te blokkeren, aldus de CD&V’ers.

Minuten nadat de uitslagen bekend waren, werd vanuit Groen! telefonisch contact opgenomen met Cecile Segers, die toen blijkbaar al in bespreking was. Die meldde kortaf dat hen toch vooraf duidelijk genoeg was gezegd dat een meerderheid van één zetel niet volstond voor een coalitie. Daarmee was het gesprek meteen ook afgelopen.

Het klopt dat sp.a ook vooraf Groen! heeft aangezocht om een kartel te vormen, dat gebeurde blijkbaar overal in de regio. Niet alleen kwam de vraag rijkelijk laat, er was ook weinig animo bij de lokale mensen van Groen! om scheep te gaan met de sp.a van Vanderveeren: het was zeer moeilijk oppositie voeren met sp.a. De sp.a-vertegenwoordigers gaven de indruk niet steeds begrepen te hebben tot de oppositie te behoren. Zij namen vaak de rol van de meerderheid over en maakten meermaals een repliek met impact van de kant van Groen! onmogelijk. Dat maakte het idee van een kartel niet bepaald aantrekkelijk. Wat de toekomst van een groenlinkse samenwerking betreft, wil Groen! wat afwachten hoe dit in de praktijk gaat lopen, wat voor oppositie de sp.a gaat voeren. Misschien kunnen ze elkaar inhoudelijk beter vinden en kan dat de basis vormen voor een stevige samenwerking. Dat zal de toekomst moeten uitwijzen.