Uit ADO 139

De rubriek
van de moderne allochtoon:
De bibliotheek

Lees even mee: … de bus die van Leuven kwam. De chauffeur, die Eddy heette, was een gezette dertiger met sproeten en al wat kalend. Hij stopte op twee haltes van de Ruitersweg, de smalle verbinding tussen de Groenstraat en de Waversebaan in Oud-Heverlee, en zette zijn zonnebril op.… Deze passage verzin ik niet, maar komt uit het boek dat ik op dit eigenste moment lees: ‘De hakbijlmoorden’ van Pieter De Wever. 200 meter van mijn deur jandorie.

En waar heb ik dat boek gehaald - inderdaad, in de bibliotheek. Ik bedoel hier niet het gelijknamig eethuis, wat u op een verkeerd been zou kunnen zetten. Trouwens naar analogie van een hakbijlmoord is de beenham er uitstekend, maar dit volledig terzijde.

En ik dacht zo, eindelijk de mogelijkheid om eens positief te schrijven over onze gemeente in mijn vergelijkend onderzoek met mijn hei-mat (is beter dan een Perzisch tapijt) Bierbeek.  Want, Oud-Heverlee heeft nog een echte bib met een handgeschreven kaartje, met een stempel, met een sigarendoosje als centenbakje voor de enkele centjes boete die je soms oploopt, met gerecycleerde papiertjes om iets op te schrijven, met potlood en gom,  maar vooral met ‘ons kent ons’.

De meeste bibs - voor alle goede verstaanders bedoel ik hier niet het achterwerk - zijn tegenwoordig immers beschermde werkplaatsen. Alles digitaal, de scanner neemt het over, je wordt in het ledenbestand gezet, de boeken staan in een boekenbestand, de boetes gaan automatisch via Visa, de printer werkt niet, geen streepjescode op het boek aanwezig…. Kortom, er is geen verschil meer tussen de kassa van de GB of de Colruyt en het loket van de bibbeambte. Ik weet wel, want de bibliothecaris Anita zegt het dikwijls genoeg, dat ook zij dromen van een digitale bib, maar ik smeek: Anita, Anita ik hou van jou, maar laat de bib blauw, blauw.

Je moet maar eens de proef op de som nemen. Als je in Bierbeek de bib binnenwandelt, dan zit de bibliothecaris met uitgestreken gezicht voor zijn computer, aanslagklaar (oppassen met Irak, daar kennen ze iets van aanslagen), zoekend op zijn bestand (in Irak kennen ze ook iets van een bestand, alleen werkt het daar ook niet), lijdend aan een polsmuis, met twee rimpels zoekend maar niet kunnen vinden, mogelijks freewheelend op het internet, … kortom met alles bezig behalve met jou als ontlener. Als je bij ons in de bib binnenkomt, ofwel is ons Anita of één van haar even vriendelijke collega’s aan het praten met een ontlener, ofwel zien ze je binnenkomen en zeggen ‘leg je boeken al maar hier, dan kan je gaan kiezen’. Het scherm staat niet in de weg, open zicht, breedbeeld, lucht …. Heb je je kaart niet bij, geen probleem, ze schrijven het wel op een minuscuul stukje papier in potlood, dan kan het nadien nog eens gegomd en worden herbruikt.

Moet je eens proberen, in een digitale bib zonder kaart binnen te gaan. Je keert onverrichter zake terug. Net zoals je in de apotheek zonder SIS-kaart niets kan afhalen. Trouwens: de SIS-kaart is wat benaming betreft hoogstwaarschijnlijk afkomstig van een groottante van mij die mij altijd placht aan te spreken met ‘mijne sis’, maar dit volledig terzijde. Iets opzoeken dat niet juist geklasseerd zit, is op computer een ramp, voor onze potloodbibliothecaressen een evidentie, een hobby zelfs. “We zullen dat wel opzoeken, da’s niks. Volgende keer, kijkt ne keer  en dan zullen we wel zien. Ik zal het misschien ‘misstoken’ hebben”. Dat persoonlijke contact, dat ‘ons kent ons’,  die persoonlijke dienstverlening, dat weten welke boeken je liggen, dat reserveren van een boek gewoon door te vragen, dat is iets wat ik apprecieer. Dit is echt dienst: graag hebben dat je komt ontlenen. Kunnen de ambtenaren van  het gemeentehuis een lesje van leren. Vergelijk eens de openingsuren of de service van het gemeentehuis met die van de bib. En meestal is dat formulier of zegel of stempeltje ontbrekend, zodat je onverrichter zake naar huis keert. Ja, soms wordt wel eens, om binnen ons centraal thema te blijven, gezegd: de ambtenaren zijn als een boek in een bibliotheekkast: de hooggeplaatsten dienen het minst.

Onze bib heeft trouwens nog meer authentieks  als je gaat ontlenen in  de bijbibliotheek van Oud-Heverlee zelf, vlakbij de Ruiterstraat trouwens. Die inrichting en die uitrichting, dat wat oubollig kneuterige, nemen je zo mee naar het dorp van Miss Marple of rechtstreeks naar  het Midsomer van detective Barnaby. Zalig gewoon omdat het zo los van deze tijd is, nog zo ‘Meyhi’-achtig (je weet wel: de houthandel in Sint-Joris-Weert). Alleen het meest gelezen boek in de wereld, met name de cataloog van de Ikea, vond ik niet. En ook het rek met ‘gesproken boeken’ (rechts boven de bibliothecaris in de hoofdbib) is vaak leeg, wat eens te meer bewijst dat alleen wie schrijft, blijft en het gesproken woord vluchtig is. Maar dit volledig terzijde.

Ik pleit dus voor behoud van onze bib. Trouwens, als God de mens had geschapen om computers te gebruiken, had hij ons zestien vingers gegeven.

Gerrit