uit ADO nr 88

   We schrijven eind oktober 1989. Na een drukke verhuis naar onze nieuwe gemeente hadden we ons, met de kleintje gastjes, nieuwsgierig ingeschreven voor de heksentocht die toen voor de vierde keer georganiseerd werd.

Heksentocht Haasrode.

20 jaar heksen in hun natuurlijk biotoop

   Een winderige koude zaterdag. We staan ‘s avonds laat met z’n 30 mensen, waaronder nogal wat kinderen -op-schouders , al bibberend te wachten aan de (toen nog?) gezellige Bremberg (sinds enkele jaren werd uitgeweken naar de voetbalterreinen in Blanden). Een bruine pater uit de Bergenstraat komt ons allen zegenen, en iedereen knielt deemoedig (lap daar heb je het al: Germaine haar nieuwe gabardine vol modder) . Die zegen zal wel nodig zijn om in weer en wind 2 uur heksensabbat te trotseren in Meerdaal en Mollendaalbos. Een geheimzinnige autochtoon wijdt ons vlug in in de geheimen van het laatste weekend van oktober: dat is blijkbaar het moment dat de heksen vergaderen, zonder toelating van de burgemeester, in ons bos, om, samen met de duivel, te beslissen wie van hen mee mag vliegen naar de grote jaarlijkse heksensabbat in Keulen. Enkelen kijken schuchter en bangelijk om zich heen. Geen nood, zegt de verteller, ze komen nooit waar er licht is, en met een fijne glimlach tegen degenen die vlak bij hem staan fluistert hij: ‘dat wordt een gewillig slachtoffer seffens...als we kinnekensbloed drinken’...

Ik word ingewijd in de ware aard van de Haasrodenaars. Een zekere Jef uit de Bovenbosstraat blijkt hier ‘s nachts ooit met zijn zatte botten tegen een schaapherder aangelopen te zijn, en sindsdien heeft hij ‘het’.

‘Het’ blijkt de microbe van het organiseren. Het halve dorp brengt hij op de been , in de eerste plaats de Landelijke Gilde die de zaak jaarlijks organiseert, maar ook de scouts van Meerdaal (die vorig jaar een ronduit schitterend middeleeuws Haasrode uitbeeldden aan de Moemedel), de dames van de KVLV (daar moest hij niet lang over nadenken, een heksenbijeenkomst is hun natuurlijke biotoop), het ACV van Haasrode/Blanden, de jongeren van Oppost (die een wat lugubere relatie met geraamten blijken te hebben), en een hele schare vrijwilligers en ‘notoire’ kenners van de lokale geplogenheden in het bos, waaronder peetvader Rik Vranckx die wel eens de jaarlijkse heksentocht op zijn gezondheid laat primeren. Allemaal samen organiseren ze een aantal "gebeurtenissen" in ‘t bos, de ene al spectaculairder en luguberder dan de andere.

 

De inspiratie werd gehaald in Langdorp in het midden van de jaren 80, en -een goed Vlaams devies indachtig ("wat we zelf doen, doen we beter")-, de koppen werden bij elkaar gestoken: in Haasrode leent het bos zich schitterend tot zo’n initiatief en was het niet nodig semi-professionele vertellers in te huren van elders: lokale vertellers genoeg. Bij de eerste heksentocht in 1986 werd gebruik gemaakt van de parochiezaal als vertrek- en aankomstpunt en gehoopt op zo’n 50 à 60 deelnemers. Een eenzame heks die bij de kerk was opgehangen moest de bewoners diets maken dat er wat te gebeuren stond. Zowel de pastoor die op het eind van de tocht 160 man op zijn parochiezaal zag afkomen, als de lokale cafés die onverwacht bezoek ‘uit den bos’ kregen, herinneren het zich nog. De toon was gezet, en sindsdien worden er jaarlijks heksen verbrand. De tocht kende groeiend succes, en assistentie werd verleend aan andere dorpen te lande die het ook wel eens wilden proberen. Wegens het grote succes gaan er jaarlijks stemmen op om twee avonden na elkaar te organiseren, of grotere groepen toe te laten etc. Maar de gemeente is klein, en small is beautiful, dus werd het daar maar bij gehouden. Wie geen kaart kan bemachtigen wordt doorverwezen naar volgend jaar, in de hoop dat ze er dan wat vroeger bij zijn. De kaartenverkoop start normaal per 1 oktober, en meestal is er na een dag of 2,3 al niks meer te rapen.

 

de gruwelijke wereld van weerwolven, heksenkringen en inquisitie

   Dus, medeburgers, U bent gewaarschuwd: er wordt met bussen afgezakt uit Limburg en West-Vlaanderen, en iedereen is gelijk voor de wet, bij ons toch. De limiet is dus gesteld: 300 kaarten, d.w.z. 10 groepen van 30 man die onder begeleiding van gidsen/vertellers om het kwartier vertrekken, en je gedurende 2 uur in de akelig wondere wereld van weer- en andere wolven, heksenkringen, inquisitie- en andere gruwelen inwijden. Je leert er misschien je buurvrouw beter kennen, of waarom je vriend van drie straten verder soms nog met een stuk van een rok tussen zijn tanden ‘s avonds laat op straat rondloopt. Of waarom er in de Weertse dreef mierikswortel groeit, en waar Oud-Haasrode vroeger lag, toen er nog (te) veel gedronken en gefornikeerd werd....alvorens onze lieve vrouwke ingreep. Of waarom je vrouw soms ‘s nachts blijkt op te staan en moe en bezweet terug bij je in bed kruipt alsof ze gaan paardrijden is. Leerrijk, zeker en vast!. Je (schoon)zus wordt misschien uit de bezoekersgroep herkend en mits het kussen van de derrière van Lucifer mag ze eventueel wel mee naar Keulen met de bokkerijders....Anderen worden onder luid en doordringend geschreeuw afgevoerd naar de eeuwige jachtvelden. Onlangs vond ik trouwens zelf dat de parfum van mijn vrouw toch echt veel weg had van de heksenzalf die je soms op je gesmeerd krijgt bij het betreden van het bos (daar is geen Biotex tegen opgewassen)

Vlaanderen blijft vlaanderen

   Het zou Vlaanderen niet zijn, als dit alles niet zou afgerond worden met de nodige hap en tap bij de aankomst (vooral de tap om van de emoties te bekomen). De laatste heks wordt verbrand zodat het dorp weer voor een jaar verlost is van de heksen (van die heksen dan toch). De volgende morgen ligt ons bos er weer als altijd rustig - nu ja- bij, nadat de laatste sporen van de zonde midden in de nacht werden uitgewist door de ouwe(?) getrouwe schare medewerkers, tot groot genoegen van de boswachter die de zaak uiteraard in het oog houdt.

De organiserende vereniging steekt er veel tijd en goodwill in. Vroeger waren er de oogstfeesten, daarna werd er veel gewerkt voor de bouw van het kappeleke, en de Landelijke Gilde blijft natuurlijk leerrijke info-avonden organiseren en meewerken aan allerhande lokale initiatieven, tot nut van ‘t algemeen. Blijkbaar hebben ze iets met vuur, want jaarlijks organiseren ze ook een kerstboomverbranding. Wie weet heeft het iets met blussen te maken. Het blussen van het vuur in de maag van enkelen?...

Meer moet dat niet zijn. Een leuke traditie: houden zo!

dank

   Met dank aan Jef Schevernels voor de koffie en den babbel, waarna ik me eigenlijk niet goed voelde worden. Dan herinnerde ik me dat zijn wederhelft tijdens het koffiezetten rare zinnen aan het brabbelen was in de keuken....gelukkig vond ik nog wat zalf in ons EHBO-kastje van een vorige tocht, en ben ik er weer bovenop.