Is de geest al uit de fles?

Het project

De 850 ha van het natuurinrichtingsproject Dijleland liggen ten zuiden van Leuven. Het gebied beslaat de hele Dijlevallei van de Celestijnenlaan in Heverlee tot de Neerijsebaan in Sint-Joris-Weert. Ook delen van Bertem en Huldenberg behoren tot het projectgebied. In Oud-Heverlee wordt het gebied grofweg begrensd door de spoorlijn Leuven-Ottignies. In dat grote gebied, één van Vlaanderens laatste natuurlijke riviervalleien, wil men de natuur alle kansen geven. De kunstmatige drainage zal waar nodig verdwijnen en men mikt op een zo natuurlijk mogelijke fauna en flora. Als u dit artikel leest gaat u misschien denken dat dit project een portie "kommer en kwel" over onze hoofden uitstort. Bedenk dan wel dat de vele positieve aspecten van het project ruim aandacht kregen in ons vorig nummer. Lees dus eerst deze artikels nog even na: ééntje over het project zelf, en ééntje over de feiten en geruchten rond dit project.

Het protest…

Na het bekendmaken van de plannen rond het project bleek iedereen zowat tegelijk wakker te schieten. Het openbaar onderzoek leverde 250 bezwaarschriften op, waarvan 70 in onze gemeente. Er werden vragen gesteld in de Vlaamse Raad. Wat een besloten informatievergadering in Huldenberg met minister Vera Dua moest worden, verliep niet helemaal zoals gepland. De pers was getipt door één van de rondetafel -gasten. In de media schreeuwden enkele actiegroepen moord en brand… en ook uw nederige redacteur, die geen andere bedoeling heeft dan om u objectief te informeren, werd bij gelegenheid al eens uitgescholden voor ecofascist of groene fundamentalist …

Want dat moet toch worden gezegd: zoals zo vaak gebeurt prijzen de voorstanders een project als dit in stilte de hemel in en komen alleen de argumenten van de tegenstanders breed uitgesmeerd in de pers. Protesten leveren nu éénmaal interessantere kopij. Toch kwamen ook bij ons heel wat positieve reacties binnen. Naast de mailtjes met waardering voor het informatieve gehalte van vorige ADO, waren er ook reacties van mensen die vonden dat nogal wat klagers boter op het hoofd hadden: "straks hoor je de bewoners van de illegale weekend-huisjes nog klagen dat het daar te nat wordt…"

De klachten.

Omwonenden In het projectgebied zou een fietspad komen parallel met de Nijvelsebaan. Met deze verlenging van het Dijlepad zou dan de, zelfs voor voetgangers, levensgevaarlijke Nijvelsebaan vermeden kunnen worden tussen Neerijse en Leuven. Het fietspad is gepland achter de huizen van deze straat. Te dicht volgens sommige bewoners, dat schendt onze privacy. De meeste klachten gaan echter over de al dan niet terechte vrees voor problemen met de waterhuishouding. Gaat de kelder of garage niet overstromen? Gaan mensen buiten het projectgebied schadevergoeding kunnen krijgen, als ze door het project schade ondervinden? Ook ons gemeentebestuur formuleerde opmerkingen in die aard.

De Boeren
De tegenwoordig zo zwaar belaagde boeren staan ook hier aan de klaagmuur. Zij vrezen dat de mogelijkheden voor de landbouw in de Dijlevallei heel beperkt zullen worden. Mest uitrijden in dat kwetsbare gebied zal niet meer kunnen, en een sompige bodem maakt de weilanden minder waardevol. Dat is ongetwijfeld zo, al moet opgemerkt worden dat los van het project, die beperkingen er al zijn of er sowieso komen. Volgens minister Vera Dua ligt de toekomst van de landbouw in dat gebied in de ruil van deze gronden met gronden buiten de projectzone. Maar daar hebben de boeren geen oren naar.. Er zijn 39 landbouwbedrijven/gebruikers in het projectgebied, de meerderheid professioneel. De gebruikers uit ons dorp kan je als landbouwers-hobbyisten catalogeren.

Don Bosco
Enigszins vergelijkbaar is het protest van de paters van Don Bosco in Oud-Heverlee. Ook zij dienden bezwaar in omdat hun klooster mee opgenomen is in het projectgebied. Zij vrezen weldra zonevreemd te worden, en dus niets meer te kunnen wijzigen aan het gebouw. Volgens de geruchtenmolen zouden ook de speelpleinwerking en de Chiro moeten verdwijnen. In een antwoord op een parlementaire vraag antwoordde Vlaams minister Dua dat geen van beide in het gedrang komt. Ook hier is het klooster, project of niet, eigenlijk al lang zonevreemd. Op het gewestplan zijn de gronden immers groen ingekleurd als natuurgebied. De nieuwe coalitie zou in het structuurplan dat de gemeente voorbereidt, het bebouwde gedeelte paars willen inkleuren als zone van sociaal nut, net zoals De Kluis, en de Bremberg, zodat als de wet over het zonevreemd bouwen in alle gestrengheid zou worden toegepast, toch nog verbouwingen mogelijk blijven. Maar de zone uit het projectgebied halen kunnen ze in elk geval NIET. 

de verkavelingsaanvraag langs de Oppemstraat

Recreatie
We ontvingen nog een bijzonder lange brief van een inwoner die de makers van het rapport ervan verdenkt een verborgen agenda te hebben. In het rapport staat inderdaad dat natuurverstorende recreatieve activiteiten in het gebied ongewenst zijn. Zal kanoën en mountain-biken nog wel kunnen, vraagt de man zich af. Tot daar kunnen wij hem volgen. Maar even verder breekt hij een lans voor het motorcross-terrein in Egenhoven. Ook dat moet kunnen vindt hij. Blijkbaar "vergeet" hij dat deze vergunning al lang vervallen is. Een suggestie: waarom niet pleiten om het autocross-terrein aan de Bremberg te heropenen. En de springputten in Meerdaal, dat was indertijd toch ook leuk voor de homo- ludens? Neen, mag het toch een beetje stil blijven in onze schaarse natuurgebieden?

de vijver op dit ogenblik

"Het Project Dijlevallei, en in het bijzonder AMINAL/VLM als beheerder van de Vijvers van Oud-Heverlee, hebben bij ons alle krediet verloren. Wij wonen sinds dertig jaar in Oud-Heverlee en "de vijver" is voor ons en vele anderen een favoriet plekje voor rust en natuurobservatie. Wij zijn van mening dat een natuurgebied een organisme is dat zichzelf uitbouwt en in evenwicht houdt. Zoiets moet door de mens met respect, verwondering en omzichtigheid benaderd worden. Wij geloven niet dat een natuurgebied kan geschapen of herschapen worden op de tekentafel van een -doorgaans "zonevreemde"- ambtenaar. Zo'n gebied is veel meer dan de som van "het grondwaterniveau" en "het inheemse karakter" van de bomen en de vogels. Voor een waardevol en mooi natuurgebied als de Dijlevallei is een zekere vorm van beheer onvermijdelijk en zelfs gewenst. Men moet in deze echter minimalist blijven : beheren is niet overheersen, en moet in elk geval toevertrouwd worden aan gemotiveerde en competente mensen. Wij protesteren dan ook met klem tegen het beheer van een natuurgebied door een instelling als AMINAL/VLM die er niet voor terugschrikt om een zwaar milieudelict door de vingers te zien, en waarvan de ingrepen tot hiertoe niet bepaald natuurvriendelijk zijn geweest."

Wat liep er fout?
Vooreerst moeten we het onderscheid maken tussen twee verschillende administraties. Afdeling Natuur van Aminal en de Vlaamse Landmaatschappij zijn twee verschillende instanties. Voor natuur-inrichting werken die toevallig samen, maar ze hebben ook ieder eigen taken. Zo kan Afdeling Natuur gronden in eigendom en beheer hebben en zij beschikken ook over natuurwachters. VLM beheert nergens gronden, ook niet in de Dijlevallei. Zij begeleiden alleen het planningsproject.. Het kappen van populieren aan de vijvers van Oud-Heverlee gebeurde in opdracht van Aminal Natuur (de eigenaar en beheerder) en de kappingen zijn uitgevoerd door een privé-maatschappij.

Langs de Bogaardenstraat

Aandachtige ADO lezers weten wel dat de werken bedoeld zijn om van de oude viskweekvijvers een ideale biotoop te maken voor tal van vogels en om moerasvegetaties te bevorderen. Het belangrijkste deel van het inrichtingsplan betreft de oevers. Rechte oevers laten de ontwikkeling van moerasvegetaties, zoals een rietgordel niet toe. In het zuidelijk gebied zullen daarom alle oevers afgeschuind worden zodat er ondiepe zones ontstaan die een brede rietkraag mogelijk maken. Meer info (artikel uit ADO 85: een nieuw natuurreservaat) Ook in de Doode Bemde gaan 5 ha populieren tegen de vlakte. Dat terrein wordt dan weer beheerd door de Vrienden van Heverleebos en Meerdaalwoud. Op termijn wordt daar gestreefd naar 50 % grasland en 50 % inheems bos van wilg, es, eik en zwarte els. Deze soorten zullen spontaan de open ruimte innemen.. En er zijn nog bijkomende redenen om te kappen: als het gebied natter wordt zullen deze bomen toch "verdrinken". Bovendien stak de gevreesde schimmelziekte onlangs weer de kop op.

Allemaal goede bedoelingen dus, maar aan de informatie kan heel wat verbeterd worden. De administraties weten van mekaar niet altijd wat er op het terrein gebeurt, laat staan dat onze inwoners door het bos de bomen nog moeten zien.