Uit ADO 143

Dieper dan de vijvers van het Zoet water
de schuldenput van het Zoet Water (Pret)Park,
het VKT - Deel 1

Neen, dit gaat niet over de vijvers en de vissen van het Zoet Water. Maar over de heuvel aan de overkant van de vijver: het gemeentelijk ontmoetingscentrum Roosenberg en het Zoet Water pretpark. Ook daar diepe putten, maar dan wel in de kas van de gemeentelijke vzw VKT. Die heeft momenteel een schuldenput van 1, 1 miljoen euro. En dat ondanks een forse jaarlijkse toelage uit de gemeentekas, 206.034 euro in 2006. En dan hebben we het nog niet over de kosten van het personeel dat door de gemeente ter beschikking wordt gesteld van de vzw VKT die het zaakje beheert. En ook niet over de kosten van de gemeente om het vroegere pretpark aan te kopen. De hele santenboetiek kostte de afgelopen jaren meer dan 250 euro belastingsgeld aan elke inwoner. Goed besteed geld?

• Hoe het Begon
• "Een zuinig en efficiënt beleid"
• De belangrijkste inkomsten in 2006
• De belangrijkste uitgaven in 2006
• Grote structurele tekorten
• De grote zaal: een betonnen miskleun
• Gemeente legt bij voor huur van zaal
• Weinig gebruikte grote zaal
• 580 euro voor El Bandido?

De geschiedenis van de vzw VKT, Vereniging voor Kultuur en Toerisme, begint officieel pas in 1985, toen cultuur nog met een k geschreven werd. Dat gebeurde onder het bewind van de toenmalige Fusiebelangen-CVP coalitie in Oud Heverlee. De vzw kreeg als statutaire opdracht om het beheer te behartigen van de culturele en toeristische infrastructuren, instellingen en diensten die haar door de gemeenteraad van Oud-Heverlee ter beschikking werden gesteld. Een vzw kon meer soepel werken dan de gemeentelijke overheid, vandaar de keuze voor een vzw samengesteld uit politiek aangeduide leden. Waar hebben we dat nog gehoord?

De eerste beheerraad was samengesteld uit vertegenwoordigers van alle strekkingen in de gemeente. Albert Vandezande is de enige van de huidige beheerders die er toen ook al bij was. Jules Albrechts, toen nog CVP, was voorzitter en bleef dat tot eind 2006. Al in de gemeenteraad van november 1984 waren er twijfels over de rekeningen van de vzw. “Een aantal belangrijke kosten (huur, personeel, …) die door de gemeente worden betaald, werden niet vermeld in de rekeningen. In feite is er een tekort van 4,4 miljoen fr ipv een winst voor de gemeente van 1,8 miljoen” zo noteerde Achter d’oechelen de kritiek van toenmalig Agalev-raadslid De Jonghe op de gemeenteraad van november 1984. De verlies en winstrekening werd echter unaniem goedgekeurd door meerderheid en oppositie, met een onthouding van Werner De Jonghe. Het thema van weinig doorzichtige rekeningen van de vzw groeide uit tot een jaarlijkse klassieker op de gemeenteraad.

De vzw VKT kreeg bij overeenkomst het beheer van het gemeentelijk recreatiepark Zoet Water en van het gemeentelijk ontmoetingscentrum De Roosenberg. In artikel 4 van de overeenkomst kreeg de vzw de contractuele opdracht mee om “een zuinig en efficiënt beleid te voeren” dat “de financiële lasten van de gemeente tot een absoluut minimum herleidt” en kreeg daarvoor gratis de beschikking over de gemeentelijke infrastructuur aan het Zoet Water, het recreatiepark met inbegrip van de toenmalige sporthall. De vzw moet zorgen voor het verhuur en het beheer ervan, en minstens ‘uit de kosten komen’. In vergelijking met een commercieel bedrijf is dat een erg gunstige uitgangspositie: een bedrijf moet zelf zorgen voor de aankoop of huur van zijn infrastructuur, en daar ook nog mee uit de kosten komen én winst mee maken. De vzw VKT is in die basisopdracht nooit geslaagd, en kost jaar na jaar handenvol geld aan de gemeentekas.

Pagina begin

We grasduinen met u even in de rekeningen van 2006. Het VKT kan het pretpark, eigendom van de gemeente, uitbaten voor eigen rekening. De zaal De Roosenberg en de bijhorende taverne werden door de vzw gebouwd. Verhuur van zaal en taverne is een eerste belangrijke bron van inkomsten. De grote zaal en de twee bovenzalen waren in 2006 goed voor een totaal van 37.147 euro aan inkomsten, de taverne voor 18.503 euro, verhuur van de cafetaria in het park 4.000 euro, van de standplaats voor de frituur 4.576 euro. Die inkomsten aan huurgelden samengeteld kom je aan 64.226 euro.

In het Zoetwater pretpark moet inkom worden betaald, en zijn er ook betalende attracties: de inkomgelden leverden in 2006 54.826 euro op, de spelen 33.254 euro. Bij de spelen zijn de trampolines (14.074 euro) en het treintje (12.545 euro) de voltreffers. Minigolf en luna zorgen voor de rest. De bezoekersaantallen van het pretpark lopen gestaag terug: van 71.501 betalende bezoekers in 1996 tot 31.402 in 2006. Daar zit het kosteloos maken van het park voor inwoners voor veel tussen. Maar de 13.331 niet-betalende bezoekers van 2006 kunnen het tanend succes niet compenseren: het totaal aantal bezoekers daalde met ruim 1/3 tegenover de beginjaren.

Af en toe organiseert de vzw VKT ook zelf activiteiten: muziekstad, muzikale parels, een wintershow voor senioren, sprookjes. Dat bracht in 2006 samen 90.506 euro in het laatje. Daar staan allerlei uitgaven tegenover van 37.251 euro (drank, animatie, sabam, coproductie).

Voor de kosten van drank (taverne, zaal) en schoonmaak int het VKT de inkomsten, maar betaalt op enkele euro’s na dezelfde bedragen aan de brouwer. Op het verbruik van drank bij zaalverhuur en van de taverne wordt geen winst gemaakt voor het VKT.

Pagina begin

Het prijskaartje van de exploitatiekosten van zaal en pretpark loopt hoog op: kosten als verzekering, veiligheidscontroles, elektriciteit, water, verwarming, onderhoud, afval, en de bureelkosten (telefoon, fax, post), huur van de vijver van het Zoet Water en dierenvoeder waren samen goed voor 150.923 euro. Dat alleen al is ongeveer zoveel als de totale omzet van het verhuur van de zaal, inkomgelden van het pretpark en de attracties samen.

Dan hebben we het alleen nog maar gehad over de exploitatiekosten: de kost voor het eigen personeel van de vzw (loonkosten, maaltijdcheques en de kosten van het sociaal secretariaat (uiteraard dat waar de burgemeester beheerder is) was nog eens 161.470 euro.

Ook de bestuurders moesten worden betaald, en dienden representatiekosten in (restaurantrekeningen en dergelijke). In de jaarrekening van 2006 werd 22.490 euro besteed aan zitpenningen voor de leden van de raad van bestuur, en nog eens 4.730,41 euro aan representatiekosten, samen goed voor 27.220 euro.

Aan publiciteit, drukwerk, sponsoring en promotiemateriaal werd 26.705 euro uitgegeven. De bankkosten – het VKT gaat diep in het rood bij banken en leveranciers en betaalt daarop veel interesten – beliepen 32.600 euro.De gemeentelijke schilder en tekenacademie betaalde 11.962 euro, maar kostte 16.951 euro

In 2006 waren de totale inkomsten goed voor 360.880 euro, aan de uitgavenkant stond er 627.366 euro in de boeken. Een tekort in 2006 van 266.486 euro. Of, in Belgische franken: 10,7 miljoen verlies per jaar. De gemeente legde er 206.034 euro bij uit de gemeentekas om de exploitatietekorten te financieren. De vzw VKT knoopte de eindjes aan elkaar door uit zijn reserves te putten, en diep in het rood te gaan bij de bank. In september 2007 stond de vzw VKT voor 76.829 euro in het rood op zijn KBC-bankrekening: erg dicht bij de door de bank toegestane limiet van 85.000 euro.

Naast die jaarlijkse kosten voor het verlies van de uitbating, betaalt de vzw in zijn eigen begroting ook nog leningen af voor de bouw van het ontmoetingscentrum en werken in het park. Dat gaat om een financiële schuld die in oktober 2007 nog 543.843 euro (of 21,9 miljoen Belgische frank) beliep. Op de gemeenteraad legt de burgemeester regelmatig uit dat dit geen verloren geld is: dat is patrimonium, dat is geleend geld om het gebouw te zetten. Als je een grond koopt van 10 miljoen, heb je weliswaar 10 miljoen schulden, maar ook een stuk grond dat 10 miljoen waard is. Als je die grond weer verkoopt, en je krijgt er je geld voor terug, is alles weer rond. Of hoe 543.843 euro schuld in die redenering geen schuld is.

Naast die financiële kosten is er ook nog de jaarlijkse tussenkomst van het gemeentelijk personeel voor allerlei klussen om en rond het pretpark. Die staan niet nauwkeurig berekend in de boeken, niet bij de gemeente, niet bij het VKT. In nota’s van de beheerraad is sprake van drie gesubsidieerde contractuelen van de gemeente.

De vzw bouwde destijds het ontmoetingcentrum Roosenberg: de grote zaal, en de twee bovenzaaltjes. De grote zaal is niet opdeelbaar in compartimenten, de keuken is piepklein, en beschikt niet over de uitrusting om voor zo een zaalcapaciteit eten te koken. Toen we er ooit met Achter d’oechelen onze pizza-avond hielden, moesten we ongeveer alles van buitenaf laten aanrukken: van borden tot bestek, kommen en potten, gasvuur, microgolfovens. Nooit hebben we bovendien meer moeten betalen voor een zaal dan die keer. Nooit weerom. De keuken is er eigenlijk slechts een opwarmkeukentje, waar traiteurs die alles meebrengen van buitenaf in terecht kunnen om alles klaar te zetten. Het podium heeft wat minimale voorzieningen, maar mist het technisch basiscomfort van een doorsnee theaterzaal inzake belichting, decor, podiuminstallatie, regiemogelijkheden, … .

Voor verenigingen van het dorp is de zaal daardoor weinig aantrekkelijk en bovendien erg duur. Alle drank moet je verplicht bestellen bij drankhandel Schroeders, voor de schoonmaak beroep doen op een schoonmaakfirma. Verenigingen van Oud-Heverlee mogen zelf kuisen, zo werd beslist in 2004. Aan blote huurkosten kost de zaal je in het weekend 870 euro per dag, daar bovenop drank en schoonmaak (290 euro voor een fuif, 210 euro anders).

Om de kostprijs voor het huur van de zaal niet compleet onmogelijk te maken voor verenigingen van het dorp past de gemeente het huurgeld bij telkens als een vereniging van het dorp de zaal huurt. Zo betaalt de gemeente 460 euro voor elke keer dat een vereniging de grote zaal huurt. De vereniging (b.v. KWB, Wevok voor zijn kaas en wijnavond) betaalt dan slechts 160 euro, de gemeente betaalt telkens de rest (460 euro). De gemeente betaalt ook 84 euro per keer dat een bovenzaaltje wordt gehuurd door een vereniging. Zelf maakt de gemeente gratis gebruik van de grote zaal: bijvoorbeeld voor haar nieuwjaarsreceptie. En ook de basisschool van Haasrode moet blijkbaar niets betalen als ze de grote zaal gebruiken.

Het gebruik van de zaal is navenant wat je kan verwachten van een dure, grote en weinig aangepaste infrastructuur. Het meest frequent wordt de zaal gebruikt door Turkse families die er een trouwfeest organiseren, telkens met veel volk zoals dat in hun traditie past. In juni waren er drie weekends geboekt voor Turkse trouwfeesten, in augustus ook drie. In juni 2006 werd de grote zaal 6 keer verhuurd: drie trouwfeesten, OHL, de KWB en de jeugdraad. In juli twee keer: twee trouwfeesten. In augustus 4 keer: drie trouwfeesten en het bal van de burgemeester. In januari 2006 werd de zaal 1 keer betalend gebruikt. Februari 2006 was een recordmaand met 12 dagen gebruik: 5 dagen kosteloos door de muziekacademie, 4 dagen aan een minimaal tarief door de toneelvereniging Contrast, 1 trouwfeest, een fuif en 1 vereniging van het dorp.

De kleine bovenzaaltjes worden nauwelijks gebruikt: Familiehulp is er een haast wekelijkse klant, de CD&V houdt er zijn bestuursvergadering en ook de Harmonie Blanden komt er. Die betalen dan telkens 11 euro, de Harmonie en de CD&V telkens 7 euro waarvoor de gemeente telkens 84 euro bijpast.

Commerciële initiatieven moeten de volle pot betalen: klassiek is dat 870 euro voor een trouwfeest. Ook OHL moest dat betalen op 1 juni. In november 2006 en in maart 2006 was OHL voor zijn steakdagen er beter af: toen moest maar 160 euro worden betaald, en legde de gemeente 460 euro per dag toe. Vanaf maart 2006 besliste het schepencollege niet meer tussen te komen in de huurkosten voor fuiven.

Op die wijze kreeg het VKT in 2006 voor de huur van de zaal 39.276 euro inkomsten aan huurgelden betaald door de huurders (trouwers en verenigingen). De gemeente legde daar 20.684 euro bovenop ter compensatie van het gunsttarief voor erkende verenigingen.

Getuigend van deze vreemde logica is dat het feestcomité van de burgemeester voor het bal van de burgemeester Vandezande en het optreden van Will Tura (inkom: 30 euro) in augustus 2007 slechts 160 euro huur moest betalen voor de grote zaal. De gemeentekas legde voor die avond 460 euro bij voor de huur van de zaal! En nog eens 120 euro voor de kleine zaaltjes die avond. 580 euro van ons belastingsgeld ging dus naar de subsidie voor de kosten van het betalend bal van de burgemeester! Als troost voor de belastingsbetaler: Will Tura zong er allicht van “El Bandido”. U weet wel: “Zou hij daar El Bandido kunnen zijn, die oude, die grijsaard op de rand van het dorpsplein, hij die zijn hele leven steeds roofde en schoot, is hij de ware bandido, of is die sinds jaren dood?”.